بررسی تأثیر بهینه سازی کاربری اراضی در کاهش فرسایش و رسوب حوضۀ آبخیز سدّ چم گردلان به کمک GIS

Authors

دکتر صالح آرخی استادیار گروه جغرافیا و سیستم های اطلاعات، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه گلستان

صالح یوسفی دانشجوی دکتری آبخیزداری دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تربیت مدرس نور

قباد رستمی زاد دانشجوی دکتری آبخیزداری، دانشگاه تهران

Abstract:

امروزه تخریب محیط زیست یکی از مشکلات جوامع انسانی ناشی از مدیریت نامناسب در حوضههای آبخیز است. بهینه سازی کاربری اراضی یکی از استراتژیهای مناسب برای دستیابی به توسعۀ پایدار و کاهش هدر رفت منابع است. تحقیق حاضر در حوضۀ آبخیز سد چم گردلان استان ایلام با مساحت 46822 هکتار و به منظور تعیین مناسبترین ترکیب کاربری اراضی شامل باغ، کشت آبی، کشت دیم، مرتع و جنگل جهت کمینه سازی فرسایش خاک و رسوب صورت گرفت. با توجه به اهداف مورد نظر در این تحقیق، ابتدا نقشههای توپوگرافی، زمین شناسی، شیب، جهت، طبقات ارتفاعی، زمین شناسی و غیره با استفاده از نرم افزار GIS تهیه شد. سپس از روی هم گذاری دو به دوی نقشۀ طبقات ارتفاعی با جهت و زمین شناسی با شیب، دو نقشۀ اولیه تهیه و از روی هم گذاری دو نقشۀ اولیه، نقشۀ پایه با 190 واحد همگن به دست آمد. سپس، نخست با استفاده از مدل EPM مقدار فرسایش و رسوب ویژه در حوضۀ مورد مطالعه در محیط GIS محاسبه شد و نقشۀ شدت فرسایش ترسیم گردید. بالاخره، برای بررسی تأثیر بهره برداری مناسب از اراضی در کاهش میزان فرسایش و رسوب در مدل EPM، اقدام به بهینه سازی کاربری اراضی از طریق ارزیابی و آمایش سرزمین گردید. نتایج این تحقیق حاکی از آن است که اعمال مدیریت مناسب و آمایش میتواند به طور کلی میزان فرسایش و رسوب حوضۀ آبخیز را حدود 401276 تن در سال (حدود 54%) کاهش دهد. بنابراین، چنانچه کاربریهای مناسب و سازگار با شرایط طبیعی و محیطی و با هدف استفادۀ بهینه از طبیعت ارائه و انتخاب شوند، فرسایش در آبخیز مورد مطالعه و در نهایت رسوب تولید شده در حوضه به میزان قابل توجهی کاهش می‌یابد.

Upgrade to premium to download articles

Already have an account?login

similar resources

بررسی تأثیر بهینه سازی کاربری اراضی در کاهش فرسایش و رسوب حوضۀ آبخیز سدّ چم گردلان به کمک gis

full text

تعیین سطح بهینه کاربری اراضی و عملیات بیولوژیک برای کاهش فرسایش و رسوب (مطالعه موردی:حوزه آبخیز سقزچی استان اردبیل)

امروزه فرسایش خاک، یکی از بزرگ‌ترین مشکلات کشورهای جهان به‌خصوص ایران می‌باشد. خطرات و عوارض ناشی از فرسایش در حوزه‌های آبخیز، از عمده‌ترین مشکلات و مسائلی است که به‌طور همه جانبه تعادل اکولوژیک آبخیز‌ها را تحت تأثیر قرار داده است. هدف اصلی این تحقیق، تعیین سطح بهینه کاربری اراضی به‌منظور کاهش میزان فرسایش و بالا بردن درآمد ساکنین حوزه آبخیز سقزچی واقع در استان اردبیل بود. برای این کار، مدل برن...

full text

برآورد فرسایش و رسوب حوضه آبخیز تنگ‌کنشت با مدل‌های تجربی MPSIAC و EPM به کمک GIS

This research is aimed to predict erosion and sedimentation of Tang-e-Kenesht basin in Kermanshah province using MPSIAC and EPM models in GIS software. This basin has about 14348 hectare area. This region has various vegetation, geology and soil texture and land use types. The basin has divided into 9 sub-basins and its maximum and minimum elevations are 3300 and 1400 m, respectively. Needed da...

full text

برآورد فرسایش و رسوب حوضه آبخیز تنگ‌کنشت با مدل‌های تجربی MPSIAC و EPM به کمک GIS

full text

کمینه سازی رواناب و رسوب دهی به کمک بهینه سازی کاربری اراضی (مطالعه موردی: حوزه آب خیز جاجرود)

full text

تأثیرپذیری رسوب معلق رودخانه از تغییرات کاربری اراضی در حوضۀ آبخیز دینور استان کرمانشاه

از تأثیرات مخرب تغییر کاربری اراضی یک حوضه، افزایش تولید رسوب و ورود آن به رودخانه‏ها و تجمع آن در مخزن سدها‌ست. از این‌رو، بررسی تأثیر تغییر کاربری اراضی بر فرایندهای هیدرولوژی امری مهم و ضروری است. این پژوهش با هدف بررسی اثر تغییرات کاربری اراضی بر رسوب معلق طی سال‏های 1994 تا 2010 در حوضۀ آبخیز دینور در استان کرمانشاه با استفاده از مدل SWAT صورت گرفت. واسنجی و اعتبارسنجی مدل با استفاده از بر...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}

Journal title

جغرافیا و آمایش شهری منطقه ای

volume 3 issue 6

pages 75- 84

publication date 2013-03-21

unfollow

{@ msg @}

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Keywords

بهینه سازی کاربری اراضی سیستم اطلاعات جغرافیایی فرسایش و رسوب حوضۀ آبخیز سدّ چم گردلان

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com